Có nên mua xe ô tô điện: Các yếu tố giúp xe điện phát triển tại Việt Nam

Thắc mắc Có nên mua xe ô tô điện là điều rất nhiều người quan tâm. So với ôtô truyền thống thì các mẫu xe ôtô điện có lợi thế hơn về sự êm ái, trang bị động cơ thân thiện với môi trường... Nhưng thực tế hiện nay xe điện vẫn còn tồn tại không ít rào cản để khách hàng tiếp cận.

Tương lai, xe điện sẽ dần thay thế xe dùng động cơ đốt trong truyền thống nhờ những vượt trội về các yếu tố như thân thiện môi trường, êm ái... Trong 2 năm gần đây, xu hướng xe điện không chỉ nở rộ trên toàn cầu mà còn phổ biến tại nước ta, Porsche Taycan hay VinFast VF e34 chính là những "viên gạch" đầu tiên của thị trường.

Để có thể phát triển mạnh tại thị trường Việt Nam, các hãng sản xuất ôtô điện cần đảm bảo những yếu tố dưới đây.

1Giá bán và chi phí vận hành

Tại thị trường Việt Nam, ôtô không đơn thuần là phương tiện mà vẫn còn được xem là một tài sản giá trị lớn, do đó giá bán luôn là yếu tố được đặt lên hàng đầu khi lựa chọn xe.

Giá bán của xe điện hiện vẫn cao hơn xe truyền thống cùng phân khúc, điều này phần lớn đến từ những rào cản về mặt công nghệ. Những phát triển về công nghệ trong tương lai giúp giá bán của ôtô điện dễ tiếp cận hơn, thậm chí tương đương hoặc thấp hơn xe dùng động cơ truyền thống.

Hiện nay, VinFast là hãng xe điện đầu tiên tại Việt Nam giải quyết được bài toán giá bán, hãng chỉ bán xe nhưng không bán bộ pin, giúp giá thành xe không quá chênh lệch với các đối thủ cùng phân khúc sử dụng động cơ đốt trong.

Việc cho thuê pin không phải là điều mới mẻ, không ít hãng xe như Renault hay Nissan đã áp dụng chính sách này cho các dòng xe điện tại nhiều quốc gia.

Còn căn cứ vào quãng đường di chuyển, chủ sẽ lựa chọn các gói thuê pin khác nhau. Ví dụ mẫu xe VinFast VF e34 có giá thuê pin tối thiểu 675.500 đồng/tháng cho quãng đường 500 km, nếu chạy hơn con số này khách hàng sẽ trả thêm 1.315 đồng/km.

Chi phí bảo dưỡng là một trong những vấn đề được khách hàng mua xe quan tâm nhiều. Văn phòng Hiệu suất Năng lượng và Năng lượng Tái tạo (EERE) cho biết ôtô dùng động cơ đốt trong tốn 0,1 USD bảo dưỡng cho mỗi 1,6 km di chuyển, con số này đối với xe điện là 0,061 USD.

Chênh lệch về chi phí bảo dưỡng đến từ cấu tạo động cơ xe điện đơn giản hơn động cơ đốt trong truyền thống, nhờ đó loại bỏ được nhiều chi tiết như hộp số, piston, xy-lanh...

2Khả năng di chuyển và thời gian sạc

Khi sạc đầy pin cho xe Porsche Taycan thì mẫu xe này sẽ có phạm vi di chuyển tối đa khoảng 460 km và VinFast VF e34 là khoảng 285 km, những con số này cho thấy khả năng di chuyển của xe điện không thua kém quá nhiều với các mẫu xe dùng động cơ xăng hay diesel.

Tại Việt Nam, VinFast đang trong quá trình triển khai hơn 2.000 trạm sạc trên toàn quốc, vấn đề cơ sở hạ tầng trạm sạc đang dần được giải quyết. Đối với các hãng xe khác muốn mở rộng sang xe điện, việc khả thi nhất là xây dựng trạm sạc tại các đại lý và hỗ trợ tốt công nghệ sạc tại nhà cho khách hàng.

Cần chú ý thời gian sạc pin là vấn đề đáng để quan tâm. Một chiếc xe sử dụng động cơ truyền thống mất chưa đến 10 phút để đổ đầy bình xăng và tiếp tục hành trình, trong khi đó người dùng xe điện cần phải đợi ít nhất khoảng 20 phút để bộ pin đạt mức 80% khi sạc tại các trạm công suất cao. Còn khi tự sạc tại nhà với nguồn điện dân dụng, bạn sẽ đợi không dưới 3 tiếng để sạc được 70-80%.

Hầu hết bộ pin của ôtô điện đều dùng công nghệ lithium-ion, loại pin có tuổi thọ ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có cường độ dòng sạc. Sạc điện tại các trạm sạc công suất cao thường xuyên làm giảm tuổi thọ pin đi ít nhiều, bù lại giúp tiết kiệm khá nhiều thời gian.

Rào cản lớn nhất của ôtô điện hiện tại là thời gian sạc. Nhiều khả năng trong tương lai, các hãng xe sẽ nghiên cứu và giới thiệu các bộ pin có dung lượng lớn hơn cùng khả năng rút ngắn thời gian sạc nhưng vẫn đảm bảo được tuổi thọ.

3Cuộc đổ bộ của xe điện vào Việt Nam

Năm 2021 cũng là thời điểm đánh dấu một làn gió mới tại thị trường Việt Nam mang tên xe điện. Sự xuất hiện của mẫu ô tô điện thuần Việt VinFast VF e34 là bước khởi đầu cho kỷ nguyên chuyển đổi từ xe dùng động cơ đốt trong sang các dòng xe điện không phát thải và thân thiện với môi trường.

Hàng loạt cái tên xe điện khác của VinFast được giới thiệu tại các triển lãm danh giá như VF7, VF8, VF9 cùng lời tuyên bố ngừng sản xuất ô tô chạy bằng động cơ đốt trong vào cuối năm 2022 để tập trung vào sản xuất xe điện như một lời khẳng định đầy tham vọng của VinFast đối với dòng xe là xu hướng tất yếu của tương lai này.

Rất nhiều hãng xe lớn cũng lên kế hoạch đưa xe điện vào Việt Nam trong năm 2022. Trong đó, KIA đã giới thiệu mẫu xe điện KIA EV6 vào giữa năm 2021 và chính thức bán ra thị trường mẫu xe này bắt đầu từ năm 2022.

Các hãng xe như Mercedes-Benz, Toyota, Volvo, Tesla,… đã và sắp tung ra thị trường những dòng sản phẩm ô tô thuần điện hoặc xe Hybrid (lai xăng- điện) để tạo tiền đề cho bước chuyển đổi theo xu hướng điện hoá ô tô tại thị trường Việt ngay trong năm 2022.

Các doanh nghiệp FDI như Mitsubishi Việt Nam, Porsche Việt Nam đã bắt tay vào đầu tư các trạm sạc pin để phục vụ cho phân phối xe điện. Sự "tấp nập" của xe điện được dự báo từ trước, song có lẽ năm 2022 sẽ thực sự là một năm đặc biệt đối với thị trường ô tô Việt Nam.

Trước đó, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đã đề xuất ý tưởng lộ trình phát triển xe điện hoá Việt Nam từ nay đến 2050 thành 3 giai đoạn.

Giai đoạn khởi đầu từ (2021-2030), Việt Nam sẽ đạt mức 1 triệu xe điện hoá vào khoảng năm 2028.

Giai đoạn 2 (từ 2030-2040) tăng trưởng nhanh, Việt Nam duy trì tỷ lệ xe điện hoá tăng trưởng nhanh, đến năm 2040 sẽ đạt khoảng 3,5 triệu xe.

Giai đoạn 3 (từ 2040-2050) tăng trưởng ổn định sẽ đạt 4,5 triệu xe vào năm 2050 và bão hoà sau đó với tỷ lệ xe điện hoá bán ra là 100%.

Theo VAMA, chi phí sản xuất xe điện nói chung cao hơn 45% so với xe động cơ đốt trong, nên giá xe điện cao hơn nếu không có chính sách hỗ trợ. Trên toàn cầu, các dòng xe Hybrid (HEV & PHEV) có tiềm năng phát triển cao đến năm 2030 và từ đó xe thuần điện (BEV) sẽ dần vượt qua HEV và PHEV.