Fiat

Lịch sử hình thành thương hiệu xe Fiat

Fiat (Fabbrica Italiana Automobili Torino) là tập đoàn chuyên sản xuất ôtô, động cơ, một tập đoàn công nghiệp và tài chính có trụ sở tại Turin, miền Bắc Italia. Tập đoàn này do một nhóm các nhà đầu tư, trong đó có Giovanni Agnelli, thành lập năm 1899. Ôtô của Fiat được sản xuất bán ở khắp nơi trên thế giới không phân biệt thể chế chính trị và khác biệt văn hoá. Xưởng lắp ráp lớn nhất ngoài địa phận Italia của Fiat là  Brazil, theo sau là Argentina và Ba Lan. 

Gianni Agnelli, cháu của Giovanni Agnelli đã trở thành chủ tịch tập đoàn suốt từ năm 1966 đến khi qua đời vào tháng 1/2003. Thực chất từ năm 1966, ông chỉ là chủ tịch danh dự còn chủ tịch nắm quyền là Cesare Romiti. Qua nhiều lần đổi ngôi, năm 2004 Luca Cordero di Montezemolo lên nắm quyền chủ tịch và Sergio Marchionne trở thành Giám đốc điều hành (CEO) của Fiat. 

Ban đầu tập Fiat tập trung chủ yếu vào việc sản xuất xe con, xe chuyên dụng cho ngành công nghiệp và nông nghiệp. Sau này, tập đoàn mở rộng hoạt động sang nhiều lĩnh vực khác. Đến nay, Fiat đã trở thành tập đoàn công nghiệp lớn nhất của Ý, hoạt động trên 61 quốc gia với 1.063 công ty chi nhánh và 223.000 nhân viên, trong đó có 111.000 người nước ngoài.Được xem là tập đoàn sản xuất ôtô lớn nhất của Ý, Fiat sản xuất đủ loại xe từ xe cỡ nhỏ đến những chiếc xe thể thao (do Farrari sản xuất). Các công ty ôtô thuộc tập đoàn Fiat gồm có Fiat Group Automobiles S.p.A, Ferrari S.p.A., Iveco S.p.A. và Maserati S.p.A. Riêng Fiat Group Automobiles S.p.A điều hành các công ty: Abarth & C. S.p.A., Alfa Romeo Automobiles S.p.A., Fiat Automobiles S.p.A., Fiat Professional và Lancia Automobiles S.p.A.

Lịch sử phát triển

Năm 1899, Giovanni Agnelli cùng một số nhà đầu tư đã sáng lập nên Tập đoàn Fiat và nắm quyền điều hành cho đến khi ông qua đời năm 1945. Model xe đầu tiên do Fiat sản xuất, 3 ½ CV (rất giống với loại xe Benz thời bấy giờ) với động cơ kép có dung tích 697 cc. Năm 1903, Fiat sản xuất mẫu xe tải đầu tiên. Đến năm 1908 Fiat bắt đầu xuất khẩu ôtô sang thị trường Mỹ, đồng thời lúc này xe taxi của Fiat đang rất được ưa chuộng tại Châu Âu. Chỉ 2 năm sau Fiat đã trở thành công ty sản xuất ôtô lớn nhất tại Italia và vị trí này vẫn được duy trì đến ngày nay. Cũng trong năm 1910, Fiat đã cấp phép cho xưởng  đặt tại Poughkeepsie, NewYork - Mỹ, sản xuất chiếc xe đầu tiên. Vào thời điểm đó giá bán của xe Fiat tại Mỹ dao động trong khoảng - (đắt hơn nhiều so với giá của chiếc Ford Model T đương thời). 

Năm 1917, Chiến tranh thế giới lần thứ nhất nổ ra, nhà máy tại Mỹ đã phải đóng cửa do những quy định của nước này quá rườm rà. Lúc này tất cả nhà máy của Fiat đều được dùng để sản xuất máy bay, động cơ, súng máy, xe tải và xe cứu thương cho quân Đồng minh. Sau chiến tranh, Fiat cho ra đời chiếc máy kéo đầu tiên của hãng, chiếc 702. Đầu thập niên 20, thị phần của Fiat tại Ý đã lên tới 80%. Năm 1922, Fiat bắt đầu xây dựng nhà máy sản xuất ôtô Lingotto nổi tiếng lớn nhất Châu Âu. Chỉ sau 1 năm Lingotto đã được hoàn thành và đi vào hoạt động. Đây là nhà máy đầu tiên của Fiat sử dụng dây chuyền lắp ráp ôtô. Đến năm 1925, Fiat đã kiểm soát 87% thị trường ôtô Italia. 

Khi Đại chiến thế giới II bùng nổ, Fiat tiếp tục cung cấp máy móc và xe tải cho quân đội. Năm 1945, khi thể chế Mussolini sụp đổ, Uỷ ban giải phóng dân tộc Italia đã tước quyền lãnh đạo tập đoàn Fiat của gia đình Agnelli vì có quan hệ với chính phủ Mussolini. Mãi đến năm 1963, Gianni Agnelli, cháu trai của Giovanni đã được đề bạt nhậm chức Tổng giám đốc trong 3 năm và trở thành Chủ tịch của Fiat đến năm 1996. Ngay khi nắm lại quyền điều hành Fiat, Gianni liền tái tổ chức bộ máy quản lý và danh mục sản phẩm vì hệ thống quản lý cũ đã không còn phù hợp với mức tăng trưởng và mở rộng ra toàn cầu của Fiat trong thập niên 60. Năm 1967, Fiat thực hiện vụ thâu tóm đầu tiên khi mua hãng sản xuất ôtô Autobianchi. Cùng năm đó, doanh số của Fiat đạt 1,7 tỷ USD, đánh bại Volkswagen - đối thủ lớn nhất của Fiat tại châu Âu. Năm 1968, Fiat sản xuất khoảng 1.750.000 chiếc xe với tổng doanh thu đạt 2,1 tỷ USD. Sau khi thoả thuận hợp tác với chính quyền Xô-Viết năm 1966, Fiat xây dựng xưởng sản xuất tại thành phố Togliattigrad và đi vào hoạt động năm 1970. Sau đó, các xưởng sản xuất ôtô của Fiat mọc lên ở nhiều trung tâm công nghiệp như Yugoslavia, Ba Lan, Bungari và Romania.

Năm 1986, Fiat mua lại Alfa Romeo từ chính phủ Ý. Năm 1992, hai quan chức cao cấp của Tập đoàn Fiat bị bắt vì tội tham nhũng. Một năm sau đó, Fiat mua Maserati. Năm 1995, Alfa Romeo rút khỏi Mỹ. Vào năm 2000, Fiat đã kí hợp đồng liên doanh với GM và xem đây là cơ hội để giảm bớt gánh nặng cho ngành kinh doanh ôtô. Hợp đồng này kéo dài trong 5 năm. Năm 2002 đánh dấu sự trở lại thị trường Mỹ của Maserati dưới quyền kiểm soát của Fiat. Từ đó đến nay, doanh số của Maserati ngày càng tăng mạnh.

Tại giải “Xe hơi của năm”, do các tạp chí ôtô Châu Âu sáng lập năm 1964, Fiat đã 12 lần đăng quang, trong đó các model của Fiat Automobiles đã 9 lần mang chiến thắng về cho tập đoàn. Dưới đây là 9 model của Fiat Automobiles đã giành chiến thắng tại giải “Car of the year'' (Xe hơi của năm):