Ghế an toàn dành cho trẻ em sử dụng trên ôtô hiện có nhiều loại và không bắt buộc phải cố định bằng ISOFIX.
Theo điểm m khoản 3 Điều 6 Nghị định 168, từ đầu năm sau, người điều khiển ôtô sẽ bị phạt 800.000 – 1.000.000 đồng nếu chở trẻ dưới 10 tuổi, chiều cao dưới 1,35 m ở hàng ghế trước hoặc không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp. Điều này đồng nghĩa khi chở trẻ thuộc nhóm trên, phụ huynh buộc phải cho trẻ ngồi hàng ghế sau và trang bị ghế an toàn tương ứng.
1Ghế an toàn là gì?
Quy định về việc bắt buộc trẻ dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 m phải ngồi hàng ghế sau và sử dụng thiết bị an toàn đã được nêu rõ tại khoản 3 Điều 10 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024. Người lái xe không được cho trẻ ngồi cùng hàng ghế với tài xế, trừ trường hợp xe chỉ có một hàng ghế, và phải sử dụng hoặc hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp.
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ đã có hiệu lực từ đầu năm nay, tuy nhiên các quy định xử phạt liên quan đến việc chở trẻ em không dùng thiết bị an toàn chỉ áp dụng từ ngày 1/1/2026.
Thiết bị an toàn phù hợp được định nghĩa tại khoản 13 Điều 2 của Luật, là thiết bị bảo đảm an toàn cho trẻ ở tư thế ngồi hoặc nằm trên ôtô, giảm nguy cơ chấn thương khi xảy ra va chạm hoặc giảm tốc đột ngột bằng cách hạn chế sự dịch chuyển của cơ thể trẻ.
Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 123:2024, thiết bị an toàn cho trẻ bao gồm:
- Hệ thống ghế trẻ em CRS (Child Restraint System): gồm ghế, dây đai, khóa an toàn, thiết bị điều chỉnh và các phụ kiện đi kèm như nôi hoặc tấm chắn va chạm, được lắp chắc chắn trên ôtô.
- Hệ thống ghế trẻ em nâng cao ECRS (Enhanced Child Restraint System): gồm ghế tích hợp ISOFIX toàn diện (i-Size) và ghế ISOFIX dành cho các loại xe đặc biệt.
Như vậy, việc sử dụng ghế an toàn không nhất thiết phải đi kèm móc ISOFIX. Nhiều sản phẩm trên thị trường chỉ cần cố định bằng dây đai an toàn sẵn có trên xe.
2Khi nào trẻ chỉ cần dùng đệm nâng?
Theo hướng dẫn của CDC Mỹ, trẻ từ sơ sinh đến 13 tuổi được khuyến cáo ngồi ở hàng ghế sau và luôn sử dụng thiết bị an toàn tương ứng với độ tuổi:
- Từ sơ sinh đến 2–4 tuổi: sử dụng ghế nôi quay mặt về sau (Rear-Facing Car Seat) càng lâu càng tốt.
- Khi trẻ lớn hơn: chuyển sang ghế quay mặt về trước (Forward-Facing Car Seat), nên dùng đến ít nhất 5 tuổi.
- Sau giai đoạn này: trẻ có thể dùng ghế nâng Booster Seat, giúp vị trí ngồi tương thích với dây đai an toàn của xe, thường dùng đến khoảng 9–12 tuổi.
Theo quy định tại Việt Nam, trẻ chỉ bắt buộc phải dùng thiết bị an toàn khi đồng thời thỏa mãn cả hai điều kiện:
- Dưới 10 tuổi
- Chiều cao dưới 1,35 m
Nếu trẻ không thuộc cả hai điều kiện trên, không bắt buộc phải ngồi ghế sau hoặc sử dụng ghế trẻ em.
Trong nhiều trường hợp, trẻ có thể chỉ cần:
- Sử dụng dây đai an toàn như người lớn.
- Dùng ghế nâng Booster Seat để điều chỉnh vị trí ngồi cho phù hợp.
Loại thiết bị an toàn nào được sử dụng phụ thuộc vào thể trạng và độ tuổi của trẻ, không chỉ giới hạn ở ghế ngồi trẻ em hay các sản phẩm có gắn ISOFIX.
Quy định mới về thiết bị an toàn cho trẻ em trên ôtô nhằm tăng cường bảo vệ nhóm hành khách dễ tổn thương nhất, đồng thời chuẩn hóa thói quen sử dụng ghế an toàn tại Việt Nam theo hướng tiếp cận quốc tế. Ghế trẻ em không bắt buộc phải dùng ISOFIX, mà quan trọng là phù hợp với độ tuổi, chiều cao và thể trạng của trẻ. Khi hiểu đúng và lựa chọn đúng thiết bị – từ ghế nôi, ghế trẻ em đến đệm nâng – phụ huynh có thể đảm bảo an toàn tối đa cho trẻ trong mọi hành trình, đồng thời tuân thủ các quy định sẽ áp dụng từ năm 2026.
