Ngành ô tô Việt Nam đang đặc biệt quan ngại trước một dự thảo mới về tiêu chuẩn nhiên liệu. Nếu đề xuất này được áp dụng, dự kiến gần như tất cả các dòng xe chạy xăng truyền thống sẽ phải ngừng sản xuất hoặc kinh doanh.
Dự thảo này yêu cầu mức tiêu hao nhiên liệu trung bình (CAFC) của xe con bán ra tại Việt Nam phải đạt 4,83 lít/100km vào năm 2030. Với những ước tính và quy định riêng. Vậy đó là gì? Hãy cùng nhau tìm hiểu thêm thông tin ngay sau đây.
1Dự thảo được xây dựng theo tiêu chuẩn mới
Ngành ô tô Việt Nam đang đối mặt với nhiều lo lắng trước một dự thảo quy định mới liên quan đến mức tiêu hao nhiên liệu trung bình (CAFC). Theo nội dung dự thảo, đến năm 2030, toàn bộ xe con bán ra tại Việt Nam phải đạt mức 4,83 lít/100 km. Đây không phải là chỉ tiêu áp dụng cho từng mẫu xe riêng lẻ, mà là mức trung bình chung của tất cả dòng xe con mà mỗi hãng phân phối trên thị trường. Điều này buộc các nhà sản xuất phải thay đổi chiến lược, đẩy mạnh phát triển những mẫu xe tiết kiệm nhiên liệu, loại bỏ dần các dòng xe ngốn xăng, hoặc tăng tỷ trọng xe điện và xe hybrid để kéo mức trung bình về gần với yêu cầu.
Một điểm mới đáng chú ý trong dự thảo là cơ chế mua bán tín chỉ, cho phép những hãng không đạt chuẩn có thể mua bù từ các doanh nghiệp đạt mức tiêu hao dưới ngưỡng. Cách làm này được xây dựng theo mô hình tín chỉ carbon vốn đang được áp dụng ở nhiều quốc gia. Bên cạnh đó, các hãng xe cũng sẽ phải nộp kế hoạch điều chỉnh mức tiêu hao nhiên liệu cho từng giai đoạn, trong đó bao gồm việc cải tiến công nghệ động cơ, ngừng sản xuất các dòng xe tiêu thụ nhiều nhiên liệu, hoặc tăng sản lượng xe lai điện, xe điện.
Tuy nhiên, nếu trong vòng ba năm liên tiếp một doanh nghiệp vẫn không thể đáp ứng mức tiêu chuẩn đặt ra, cơ quan quản lý sẽ áp dụng biện pháp mạnh: đình chỉ toàn bộ hoạt động sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu. Chỉ khi nào doanh nghiệp chứng minh được giải pháp khả thi để đáp ứng yêu cầu, lệnh cấm này mới được gỡ bỏ. Đây là lý do khiến Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đặc biệt lo ngại.
2Vấn đề thực tế cần đối mặt
Theo đánh giá của tổ chức này, mức tiêu hao trung bình 4,83 lít/100km vào năm 2030 là mục tiêu quá nghiêm ngặt. Thực tế, hiện nay có đến 96% xe chạy xăng và dầu cùng với khoảng 14% xe hybrid chưa thể đạt chuẩn. Điều đó đồng nghĩa với nguy cơ hàng loạt mẫu xe truyền thống sẽ bị loại khỏi thị trường nếu quy định chính thức đi vào áp dụng.
Trong bối cảnh quy định mới, ngay cả những mẫu xe tiêu thụ nhiên liệu thấp của Toyota như Wigo (4,5-5,5 lít/100 km) và Vios (bản 1.5E MT, 5,08-7,62 lít/100 km) cũng không đạt chuẩn 4,83 lít/100 km. Điều này cho thấy sự khắc nghiệt của đề xuất. Tuy nhiên, các dòng xe hybrid của Toyota lại có khả năng đáp ứng tốt, ví dụ Yaris Cross HEV (3,56-3,8 lít/100 km) và Camry HEV (4,11-4,4 lít/100 km).
Đại diện VAMA phân tích, để toàn ngành đạt mục tiêu CAFC 2030 mà không ảnh hưởng doanh số, các hãng xe cần tăng sản lượng xe điện hóa (hybrid, PHEV, BEV) lên khoảng 868% trong 5 năm tới. Đây là một thách thức lớn, thậm chí không khả thi, do hạ tầng trạm sạc và mạng lưới điện còn kém phát triển, cùng với tâm lý chưa sẵn sàng của người tiêu dùng đối với xe điện.
3Mục tiêu được đề xuất để giúp cân đối toàn ngành
VAMA đã đưa ra đề xuất một lộ trình CAFC mềm dẻo hơn để giảm thiểu tác động: đạt 6,7 lít/100km vào 2027, 6,5 lít/100km vào 2028, 6,3 lít/100km vào 2029 và 6 lít/100km vào 2030. Với lộ trình này, các hãng xe sẽ phải giảm 34% sản lượng xe xăng và tăng ít nhất 366% xe điện hóa, một con số khả thi hơn nhiều so với đề xuất ban đầu 4,83 lít/100 km.
Việc giảm tiêu hao nhiên liệu để cắt giảm khí thải carbon là một xu hướng toàn cầu, nhưng VAMA nhấn mạnh tầm quan trọng của một lộ trình thực hiện phù hợp.
Chuyên gia chính sách ô tô Việt Nam nhận định rằng, mục tiêu tiêu hao nhiên liệu mới vào 2030 sẽ tạo ra lợi thế lớn cho các hãng xe chỉ bán xe hybrid và thuần điện. Ngược lại, những hãng chỉ kinh doanh xe động cơ đốt trong truyền thống hoặc xe sang với động cơ lớn, tiêu hao nhiều nhiên liệu sẽ rất khó để đáp ứng. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào cần được giải đáp về giá ô tô hay đặc điểm chi tiết từng phiên bản thì đừng ngần ngại liên hệ ngay mua bán xe ôtô DailyXe để được hỗ trợ tư vấn nhanh nhất.
