Hướng dẫn lái xe số sàn cho người mới bắt đầu từ A đến Z

Hiện nay xe số tự động ngày càng phổ biến và thay thế xe số sàn vì tính tiện lợi, nhưng việc lựa chọn lái xe số sàn vẫn là ưu tiên hàng đầu đối với người mới tập lái và những ai yêu thích cảm giác làm chủ chiếc xe.

Lái xe số sàn đòi hỏi người lái phải thuần thục các thao tác giữa chân côn, phanh và ga. Nếu không tình trạng chết máy giữa đường hoặc làm xe nhanh xuống cấp là điều có thể xảy ra với bạn. Nhưng đừng lo lắng, tôi ở đây để giúp các bạn trở thành tay lái chuyên nghiệp.

Bài viết này giúp bạn nắm chắc kinh nghiệm lái xe ô tô số sàn từ cơ bản nhất đến phức tạp trong lùi xe, dừng đỗ, cách thức lái xe không bị chết máy và 11 lưu ý quan trọng mà tài xế mới cần nắm khi chạy xe số sàn. Nào bây giờ thì bắt đầu ngay thôi!

1Tìm hiểu các ký hiệu trên cần số ô tô số sàn

Trên cần số ô tô có các ký hiệu khác nhau, mỗi ký hiệu có một ý nghĩa riêng. Bạn cần phải hiểu rõ ý nghĩa của các ký hiệu trên cần số ô tô sẽ giúp bạn lái xe hiệu quả và an toàn hơn

Cần số sàn của ô tô bao gồm các ký hiệu cơ bản như sau:

• Số trung gian: Thường được ký hiệu bằng chữ N (Neutral), số 0 hay còn được gọi là số "mo" (giữa số tiến và số lùi, không có lực đẩy hoặc lực kéo trên bánh xe).
• Số tiến: Được biểu thị bằng các con số từ 1 đến 5 (hoặc nhiều hơn tùy loại xe), thể hiện các bậc số giúp xe di chuyển về phía trước với tốc độ tăng dần.
• Số lùi: Được ký hiệu bằng chữ R (Reverse), dùng để lùi xe.

Ký hiệu cần số sàn trên ô tô thường được in trên tay nắm cần số và có cách sắp xếp theo hình chữ H như sau:

• Các số lẻ như 1, 3, 5... nằm ở hàng trên.
• Các số chẵn như 2, 4, 6... nằm ở hàng dưới của hình chữ H.
• Số trung gian N nằm ở vị trí trung tâm, trên đường ngang của hình.
• Số lùi R có thể nằm ở hàng trên, hàng dưới hoặc cùng trục ngang với số N, nhưng thường thấy nhất là nằm dưới cùng bên phải của cần số.

Sơ đồ này giúp người lái dễ dàng nhận biết, chọn các số và vị trí cần thiết khi điều khiển xe với hộp số sàn.

2Cách sử dụng chân côn - phanh - ga xe số sàn

Kỹ năng lái xe số sàn có thể đòi hỏi tài xế phải quen tay chuyển số và sử dụng chân côn từ ban đầu. Tuy nhiên, sau khi hiểu được nguyên lý hoạt động của hộp số sàn và bộ ly hợp, việc lái xe số sàn không hề khó như bạn nghĩ.

Ở bên sàn xe, khu vực gần ghế lái của xe ô tô số sàn có 3 bàn đạp theo thứ tự từ trái sang phải:

1. Chân côn (còn gọi là bàn đạp ly hợp): Đây là bàn đạp điều khiển sự kết nối giữa động cơ và hộp số. Khi bạn đạp chân côn, bộ ly hợp sẽ được tháo nối, cho phép bạn chuyển số hoặc dừng xe một cách trơn tru.
2. Chân phanh: Đây là bàn đạp điều khiển hệ thống phanh của xe. Khi bạn đạp chân phanh, hệ thống phanh sẽ hoạt động giúp giảm tốc độ hoặc dừng xe.
3. Chân ga: Đây là bàn đạp điều khiển tốc độ của xe. Khi bạn đạp chân ga, bộ gài số sẽ hoạt động để đưa xe tiến lên phía trước với tốc độ tăng dần.

Với việc hiểu và làm quen với cách hoạt động của các bàn đạp này, người lái sẽ dễ dàng thao tác và điều khiển xe số sàn một cách thành thạo.

Trong quá trình lái xe, chân trái điều khiển chân côn, chân phải điều khiển chân phanh hoặc chân ga.

35 bước vào số xe số sàn

Dưới đây là 5 bước khởi động xe số sàn cơ bản mà bất kỳ ai cũng có thể thực hiện. Khi đã làm quen với các bước này, bạn sẽ thấy thao tác trở nên nhanh nhẹn và dễ dàng.

• Bước 1

  Chân trái đạp hết chân côn và chân phải thả hết ga.

• Bước 2

  Tay phải vào số. Có thể lên số hoặc xuống số tùy vào tình hình lái xe lúc đó.

• Bước 3

  Chân trái từ từ nhả chân côn tránh gây sốc cho hộp số khiến xe bị giật. Thông thường nhả khoảng 1/2 chân côn, tại thời điểm đó xe giật giật 1 chút.

• Bước 4

  Chân phải bắt đầu đạp nhẹ chân ga đưa xe tăng tốc dần lên.

• Bước 5

  Chân trái thả hết côn, chân phải đạp ga cho phù hợp với tốc độ di chuyển.

Để có khả năng tự lái một chiếc xe ô tô, bạn cần thời gian để làm quen với xe và học cách lái xe số sàn, điều này khác biệt rõ ràng so với việc lái xe số tự động và đòi hỏi sự kiên nhẫn và tập trung cao hơn.

4Cách chuyển số xe số sàn

Đối với các dòng xe số sàn, số lượng bậc số trên cần số có thể khác nhau. Có những xe có 5 số, 6 số hoặc có thể nhiều hơn. Trên mỗi cần số, nhà sản xuất thường sẽ đưa sẵn sơ đồ vào số để hỗ trợ người lái.

Khi đạt 2.500 - 3.000 vòng/phút, âm thanh động cơ sẽ phát ra tiếng ồn khá lớn. Đây là thời điểm bạn cần học cách nhận ra âm thanh này để chọn thời điểm sang số phù hợp.

1. Xe ở trạng thái số N (số 0): Khi xe không có bất kỳ số nào là đang ở trạng thái tự nhiên. Ở đây, bánh răng không ăn khớp và xe không chuyển động.
2. Số 1: Từ số 0, người lái kéo cần qua hết phía bên trái rồi đẩy lên trên vuông góc cho đến khi nghe tiếng kích nhẹ. Khi đó, bạn đã chuyển sang số một hoàn chỉnh.
3. Số 2: Từ số 1, người lái kéo thẳng cần số hết cỡ xuống phía dưới. Đồng thời, lưu ý nhẹ nhàng ép sang trái để tránh nhầm vào số 4.
4. Số 3: Để vào chính xác số 3, người lái đẩy cần số từ vị trí số 2 về số 0 trước, sau đó mới đẩy thẳng lên.
5. Số 4: Để vào số 4, từ số 3 người lái chỉ cần kéo thẳng cần số xuống dưới, trượt qua số 0, đẩy xuống hết cỡ cho đến khi nghe tiếng kịch nhẹ là đã vào được số.
6. Số 5: Từ số 4, bạn dùng tay đẩy cần số về số 0, sau đó ép ngang sang phải hoàn toàn và đẩy lên trên cho đến khi cần số dừng lại và vào số 5. Để tránh vào nhầm số 3 khi định vào số 5, hãy nhớ thao tác ép cần số hết sang phải trước khi đẩy lên.

5Cách dừng đổ xe số sàn

Khi muốn dừng đỗ xe số sàn, người lái lần lượt thực hiện các bước sau:

• Bước 1

  Chuyển từ chân ga sang chân phanh bằng chân phải và đạp phanh để dần giảm tốc độ.

• Bước 2

  Khi xe sắp dừng, chân trái nhẹ nhàng đạp chân côn để tránh tình trạng xe bị tắt máy hoặc máy bị giật.

• Bước 3

  Khi xe dừng hoàn toàn, chuyển cần số về vị trí N.

• Bước 4

  Cuối cùng, kéo phanh tay và tắt máy xe.

Như vậy, bạn đã hoàn thành các bước dừng đỗ xe số sàn một cách suôn sẻ và an toàn.

6Cách lùi xe số sàn

Việc lùi xe đòi hỏi người lái cần nhiều thời gian và công sức rèn luyện. Khi muốn lùi xe số sàn, người lái thực hiện các bước sau:

• Bước 1

  Dừng xe và bật đèn cảnh báo đồng thời quan sát xung quanh và phía sau tranh có vật cản bất ngờ lao tới.

• Bước 2

  Đạp chân côn và chân phanh, sau đó chuyển cần số về số lùi R.

• Bước 3

  Từ từ nhả chân côn, đạp nhẹ chân ga để lùi xe.

Tài xế không quên chú ý quan sát quan sát gương và xung quanh để tránh đụng phải vật cản bất ngờ xuất hiện khi đang lùi xe. Nhiều xe hiện nay có sử dụng cảm biến cũng như camera phía sau, người lái mới nên tận dụng chúng để đảm bảo an toàn khi đi lùi.

7Cách lái xe số sàn không bị chết máy

Lái xe ô tô cho người mới, việc chuyển số và điều khiển côn đòi hỏi sự điều chỉnh và khéo léo. Những tài xế mới thường cần thời gian để làm quen với việc lái xe số sàn và có thể gặp phải tình huống xe chết máy trong quá trình di chuyển.

#1. Cách lái xe số sàn khi dừng đèn đỏ

Để tránh những nguy hiểm xảy khi tham gia giao thông trên đường, tài xế cần áp dụng nguyên tắc “ ba xanh thì bỏ, ba đỏ thì đi “ vào lái xe số sàn khi dừng đèn đỏ.

• Bước 1

  Khi gần tới đèn đỏ, chuyển chân phải từ chân ga sang chân phanh, đạp phanh để giảm tốc độ từ từ.

• Bước 2

  Khi xe sắp dừng, chân trái đạp chân côn để tránh xe bị tắt máy hay máy bị giật.

• Bước 3

  Khi xe dừng hẳn chuyển cần số về vị trí N, chân trái đạp côn, chân phải đạp phanh.

• Bước 4

  Khi đèn đỏ còn 3 giây thì gài số 1 để bắt đầu di chuyển xe.

• Bước 5

  Nhả côn từ từ đến khi cảm nhận xe rung lên và muốn tiến về phía trước (khoảng 1/2 côn). Giữ nguyên chân côn ở vị trí này sao cho đừng làm tắt máy.

• Bước 6

  Chân phải di chuyển nhanh từ phang sang bàn đạp ga. Sau đó nhấn thêm ga để xe tiến về phía trước

Đồng thời, cẩn thận quan sát tín hiệu đèn giao thông và lưu ý chuẩn bị khởi hành khi đèn xanh bật lên.

Bên cạnh đó các chuyên gia khuyên rằng, nếu dừng chờ tại đèn đỏ trong thời gian ngắn, nên giữ động cơ hoạt động để giảm tác động tiêu hao nhiên liệu và ô nhiễm môi trường.

#2. Cách lái xe số sàn khi lên dốc

Để vượt qua chân dốc một cách an toàn khi lái xe số sàn, tài xế mới cần thực hiện các bước sau để tránh xe bị chết máy ngang dốc

• Bước 1

  Khi gần đến chân dốc, hãy tăng tốc từ từ nhưng vẫn cần duy trì tốc độ an toàn. Chú ý tăng tốc nhẹ và đều, không đạp chân ga quá mạnh, đặc biệt là khi lái xe trên đường trơn hoặc đường mưa.

• Bước 2

  Khi gần chân dốc, hãy nhả nhẹ chân ga, đạp chân côn và chuyển xe lần lượt về các số thấp.

• Bước 3

  Sau khi đã chuyển xe sang số thấp, hãy nhẹ nhàng nhả chân côn và phối hợp đệm chân ga. Lúc này cần đệm ga mạnh hơn để cân bằng vòng tua máy với tốc độ xe.

• Bước 4

  Khi bắt đầu leo dốc, hãy nhả ga, đạp chân côn và chuyển về số phù hợp. Sau đó, từ từ nhả chân côn phối hợp đệm mạnh chân ga để xe tiến lên đèo dốc.

  Tuỳ theo độ dốc của con đường, bạn sẽ chọn số 1 hoặc số 2 để vượt qua đèo dốc. Với đèo dốc thoải, có thể chọn số 3. Độ dốc càng cao thì bạn nên chọn số càng thấp và ngược lại.

• Bước 5

  Khi chọn sai số, xe sẽ có hiện tượng gầm hay hụt ga. Để tránh ép xe, gây nóng máy hoặc chết máy giữa đường, tài xế nên tiếp tục đạp chân côn rồi chuyển sang số thấp hơn. Sau đó, nhả chân côn và đệm mạnh chân ga.

#3. Cách lái xe số sàn khi tắc đường

Lái xe ô tô trong thành phố thường gặp tắc đường, mật độ giao thông phức tạp.

Với xe hộp số sàn người lái nên để xe ở chế độ chờ không tải, chân để hờ trên bàn đạp phanh.

Khi xe phía trước di chuyển, người lái nhả chân côn để xe nhích theo.

Trong trường hợp xe di chuyển chậm và tốc độ đều, người lái sẽ ra côn đến đâu thì giữ nguyên đến đấy và thêm ga để điều khiển tốc độ xe.

Bằng cách này, người lái có thể duy trì khoảng cách an toàn với xe phía trước và điều chỉnh tốc độ xe một cách linh hoạt trong tình huống kẹt xe và tắc đường.

811 lưu ý khi chạy xe số sàn

Có nhiều hướng dẫn lái xe số sàn cho người mới học nhưng cũng nhiều lưu ý quan trọng mà các tài mới cần nắm, để đảm bảo xe không bị chết máy khi di chuyển và đảm bảo an toàn trong cuộc hành trình

#1. Nên về số N khi dừng đèn đỏ

Việc chuyển sang số N khi dừng đèn đỏ là rất cần thiết và có ích. Khi chuyển xe về số N, hộp số và ly hợp sẽ được tách ra, giúp tránh tiếp xúc vòng bi của xe với phần lò xo trong ly hợp.

Điều này giúp bảo vệ các chi tiết của xe và kéo dài tuổi thọ của chúng, đồng thời giúp xe hoạt động mượt mà và hiệu quả hơn.

Việc chuyển số N khi dừng đèn đỏ trong xe số sàn là một phương pháp tối ưu để bảo vệ và bảo quản xe.

#2. Không để chân chờ trên bàn đạp côn khi xe đang chạy

Ly hợp đóng vai trò quan trọng như một cầu nối giữa động cơ và hộp số trên xe. Bàn đạp côn làm nhiệm vụ điều khiển quá trình ngắt kết nối ly hợp, cho phép xe dừng mà vẫn giữ cho động cơ hoạt động.

Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng việc đặt chân lên bàn đạp côn có thể tạo lực khiến bố ly hợp không khớp hoàn hảo với động cơ, dẫn đến hiện tượng trượt ly hợp, gây ảnh hưởng đến hiệu suất truyền tải công suất, gây tiêu hao nhiên liệu cao và đặc biệt là làm hỏng ly hợp nhanh chóng.

Để bảo quản và sử dụng bộ ly hợp một cách hiệu quả, người lái nên thực hiện việc bố trí bàn chân sao cho phù hợp và chỉ sử dụng bàn đạp côn khi cần thiết.

Giúp gia tăng tuổi thọ và hiệu suất hoạt động của bộ ly hợp, đồng thời tiết kiệm nhiên liệu và bảo vệ hệ thống truyền động của xe.

#3. Không đặt tay trên cần số thường xuyên khi xe đang chạy

Khi người lái đặt tay lên cần số trong lúc lái xe, nếu xảy ra va chạm giữa tay người lái và cần số, có thể khiến càng gắp số tiếp xúc với bộ đồng tốc đang hoạt động với tốc độ cực kỳ cao.

Khi va chạm xảy ra, những phản ứng nhanh chóng và mạnh mẽ của bộ đồng tốc và càng gắp số có thể gây hỏng hóc, hư hại và làm giảm tuổi thọ của các bộ phận này.

Ngoài ra, tình huống này cũng có thể gây ra những hiện tượng nguy hiểm khác, như trượt cần số hoặc mất kiểm soát trong quá trình lái xe.

Do đó, người lái nên giữ tư thế lái xe an toàn và hợp lý, không đặt tay lên cần số khi không cần thiết. Thay vào đó, tay người lái nên nắm chắc vô lăng và sử dụng cần số một cách đúng cách, nhẹ nhàng và chính xác trong quá trình lái xe.

#4. Không dùng côn khi xe đứng dốc

Sử dụng phanh tay để khởi hành ngang dốc là cách được sử dụng phổ biến nhất. Tuy nhiên, cũng có nhiều người sử dụng cách về côn vì người lái chỉ cần đạp chân côn và sau đó mớm ga để xe không bị trượt.

Tuy nhiên, lời khuyên từ những người lái xe lâu năm chia sẻ rằng không nên dùng cách này thường xuyên vì dễ làm côn nhanh mòn do ma sát nhiều.

Thay vào đó, cách tốt nhất khi khởi hành ngang dốc trong xe số sàn vẫn là sử dụng phanh tay. Cách này giúp giữ xe ổn định và đảm bảo an toàn khi khởi hành trên dốc.

Đối với những người mới tập lái xe ô tô số sàn, việc áp dụng phanh tay khi khởi hành ngang dốc sẽ giúp họ dễ dàng làm quen với việc điều khiển xe một cách an toàn và tự tin hơn trong quá trình học lái.

#5. Không về số N khi xe đang chạy

Nhiều người lái xe luôn nhầm tưởng rằng chuyển về số N trong khi lái xe có thể tiết kiệm xăng nhưng trên thực tế điều này gây hại cho hộp số.

Khi chuyển về số N trong khi xe đang chạy, hộp số phải chịu lực ma sát lớn dẫn đến nhanh mòn và làm giảm tuổi thọ của hộp số.

Thay vào đó, nếu muốn tiết kiệm nhiên liệu, người lái nên tuân thủ các kỹ thuật lái xe số sàn để tiết kiệm xăng như giảm tốc độ, tránh phanh đột ngột hoặc bảo dưỡng định kỳ.

#6. Không dùng phanh tay khi xe đang chạy

Chuyên gia khuyên rằng tuyệt đối không sử dụng phanh tay để dừng xe khi đang di chuyển. Vì khi sử dụng sai cách có thể gây hậu quả nghiêm trọng như xe trượt dài, lật mà còn có thể làm đứt phanh.

Phanh tay được tích hợp để giữ xe đứng yên sau khi xe đã hoàn toàn dừng. Theo kỹ thuật, phanh tay chỉ hoạt động khi xe di chuyển ở tốc độ dưới 35 km/h và tác động vào 2 bánh sau.

Phanh tay chỉ nên được dùng trong trường hợp khẩn cấp, khi xe mất phanh chân hoặc cần dừng xe ngay lập tức.

#7. Không nhả chân côn quá nhanh, điều này có thể khiến xe bị giật

Sau khi chuyển số, không nên nhả phanh chân côn mà nên nhả từ từ, tránh trường hợp xe bị giật và tắt máy.

Thay vào đó, hãy phối hợp cẩn thận giữa chân côn và chân ga để xe di chuyển một cách mượt mà và trôi chảy.

Sử dụng kỹ năng "côn ra ga vào" đồng thời vào số phù hợp với điều kiện đường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp xe vận hành êm ái.

#8. Sử dụng chân côn một cách nhẹ nhàng và từ từ

Việc sử dụng côn nhuần nhuyễn là kỹ năng lái xe số sàn quan trọng mà tài xế nào cũng cần chú ý. Khi di chuyển tài xế cảm nhận thấy xe di chuyển mượt mà, tiếng máy êm ái và xe không bị vọt lên đột ngột là dấu hiệu nhận biết thao tác đạp - nhả côn của bạn đã đúng.

Muốn giảm tốc độ hoặc dừng xe, tài xế nên đạp chân côn nhẹ nhàng và chậm rãi để xe thích ứng kịp thời.

Trong trường hợp xe chạy chậm lại nhưng chưa dừng hoàn toàn và muốn tăng tốc độ, tài xế nên nhấc nhẹ chân côn, điều này sẽ giúp tốc độ của xe tăng lên.

#9. Không chuyển số quá sớm hoặc quá muộn

Kinh nghiệm lái xe số sàn của nhiều bác tài đã khuyên rằng chuyển số quá sớm hoặc quá muộn có thể gây hại cho hộp số.

Khi tài xế hành động như vậy khiến động cơ không đồng bộ với vận tốc và hoạt động của chúng, hộp số sẽ phải chịu áp lực quá lớn, dẫn đến hiện tượng quá tải và giảm tuổi thọ của hộp số.

Cách lái xe số sàn cho người mới học là nên cố gắng cảm nhận và hiểu rõ sự tương thích giữa vận tốc, hoạt động của động cơ và chế độ số.

Người lái nên chủ động chuyển số sao cho phù hợp với tình hình giao thông và địa hình tránh lười chuyển số. Để hộp số hoạt động tốt và bền bỉ, việc chuyển số một cách nhẹ nhàng và đúng cách là cần thiết.

#10. Sử dụng phanh một cách hợp lý để tránh động cơ bị quá tải

Khi đạp côn sau phanh hoặc đạp côn trước là thói quen gây nguy hiểm, bởi khi đạp côn, chúng ta đang gia tăng lực đẩy cho động cơ đồng thời giảm hiệu quả của hệ thống phanh.

Khi kết hợp hai hoạt động này, xe sẽ không dừng lại đúng lúc và có thể mất kiểm soát, đặc biệt khi đang di chuyển ở tốc độ cao.

Để đảm bảo an toàn khi lái xe, chúng ta nên tuân thủ nguyên tắc lái xe số sàn bằng cách sử dụng chân phanh một cách riêng biệt và không đạp côn trong khi đang phanh tránh động cơ bị quá tải gây nguy hiểm.

#11. Tập luyện lái xe số sàn nhiều lần để có thể thành thạo các kỹ thuật

Kinh nghiệm lái xe số sàn cho người mới học là tập luyện nhiều lần để có thể thành thạo các kỹ thuật lái xe.

Qua việc luyện tập thường xuyên, người lái sẽ nắm vững cách chọn số phù hợp, chuyển số mượt mà và kết hợp phanh, ga, côn một cách điêu luyện.

Thành thạo kỹ năng lái xe số sàn giúp tăng cường sự kiểm soát và độ tin cậy khi di chuyển trên đường, đồng thời giảm nguy cơ gây tai nạn và tuổi thọ của xe.

Chúng ta nên dành thời gian để tập luyện một cách kiên nhẫn và không ngừng hoàn thiện kỹ năng lái xe để trở thành tài xế thành thạo.

Trên đây là 7 cách lái xe số sàn cho người mới học và 11 lưu ý quan trọng khi lái xe mà DailyXe muốn gửi đến bạn. Hy vọng sẽ giúp bạn trở thành tài xế chuyên nghiệp, tự tin có những chuyến hành trình thú vị và an toàn.

9Những câu hỏi thường gặp

Dưới đây là 3 câu hỏi tôi thường gặp liên quan đến việc lái xe ô tô số sàn. Hãy cùng nhau tìm hiểu đáp án cho những câu hỏi này nhé!