Lái xe ô tô trong thành phố không chỉ là kỹ năng điều khiển xe mà còn là nghệ thuật kết hợp giữa kỹ thuật lái và xử lý tình huống trong môi trường giao thông phức tạp. Với mật độ xe cộ ngày càng cao và tình trạng ùn tắc thường xuyên vào giờ cao điểm, việc nắm vững các kỹ năng lái xe an toàn trong thành phố đã trở thành nhu cầu thiết yếu của mọi tài xế.
Bài viết này DailyXe sẽ hướng dẫn chi tiết từng kỹ thuật cụ thể giúp bạn lái xe ô tô trong thành phố một cách tự tin và an toàn, từ những nguyên tắc cơ bản đến các tình huống phức tạp thường gặp trên đường phố đông đúc.
Giữ đều ga và hạn chế phanh gấp
Kỹ thuật giữ đều ga và hạn chế phanh gấp là hai nguyên tắc quan trọng nhất khi lái xe ô tô trong môi trường đô thị đông đúc. Giữ đều chân ga có nghĩa là bạn cần kiểm soát tốc độ một cách ổn định, tránh tăng giảm ga đột ngột. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn cho bản thân mà còn giúp các phương tiện phía sau có thể dự đoán được hành động của bạn, tránh gây bất ngờ trong giao thông.
Về kỹ thuật hạn chế phanh gấp, do mật độ giao thông trong thành phố thường dày đặc và khoảng cách giữa các xe bị hạn chế, việc phanh đột ngột có thể khiến các xe phía sau không kịp xử lý và dẫn đến va chạm. Thay vào đó, khi phát hiện đèn đỏ, đèn vàng hoặc vật cản từ xa, bạn nên chủ động giảm tốc độ từ từ. Việc áp dụng đồng thời hai kỹ thuật này không chỉ tăng cường an toàn giao thông mà còn mang lại hiệu quả tiết kiệm nhiên liệu, đồng thời giảm độ mài mòn cho hệ thống phanh và truyền động của xe.
Giữ khoảng cách an toàn
Giữ khoảng cách an toàn là kỹ năng quan trọng hàng đầu khi lái xe trong môi trường thành phố đông đúc. Khi điều khiển xe với tốc độ dưới 60 km/h (phổ biến trong nội đô), bạn phải chủ động giữ khoảng cách an toàn phù hợp với xe liền trước, tùy thuộc vào mật độ phương tiện và tình hình giao thông thực tế. Nguyên tắc cơ bản là duy trì khoảng cách đủ để có thời gian phản ứng và xử lý khi xe phía trước xảy ra tình huống bất ngờ như phanh gấp hay tắt máy đột ngột.
Trong thực tế, bạn có thể áp dụng quy tắc "3 giây" - tính khoảng thời gian từ khi xe phía trước đi qua một điểm mốc cố định đến khi xe mình đến điểm đó, đảm bảo khoảng cách tối thiểu này. Đối với tình huống đặc biệt trong thành phố, khi giao thông ùn tắc, bạn chỉ cần giữ khoảng cách để thấy được mép dưới biển số xe phía trước (tương đương khoảng 1m), vừa đảm bảo an toàn vừa tránh để xe máy cắt ngang.
Việc duy trì khoảng cách phù hợp không chỉ tránh va chạm mà còn hạn chế xe máy lọt vào khoảng trống, giảm nguy cơ nhiều xe máy khác nối đuôi theo gây rối loạn giao thông.
Đi đúng làn đường
Đi đúng làn đường là nguyên tắc an toàn tuyệt đối mà mọi tài xế phải tuân thủ khi lưu thông trong thành phố. Trên đường có nhiều làn xe đi cùng chiều được phân biệt bằng vạch kẻ phân làn đường, người điều khiển phương tiện phải cho xe đi trong một làn đường và chỉ được chuyển làn đường ở những nơi cho phép.
Nguyên tắc cụ thể được quy định rõ ràng là xe thô sơ phải đi trên làn đường bên phải trong cùng, trong khi xe cơ giới, xe máy chuyên dùng đi trên làn đường bên trái. Khi cần chuyển làn, tài xế mỗi lần chỉ được phép chuyển sang một làn đường liền kề, phải có tín hiệu báo trước bằng đèn xi nhan và quan sát bảo đảm khoảng cách an toàn với xe phía trước, phía sau và hai bên.
Việc tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc làn đường không chỉ đảm bảo an toàn mà còn giúp giao thông thông suốt, tránh ùn tắc và tranh chấp không đáng có.
Quan sát và tuân thủ biển báo
Quan sát và tuân thủ biển báo là kỹ năng sống còn mà mọi tài xế phải thành thạo khi lái xe trong thành phố, đặc biệt tại các giao lộ phức tạp. Hệ thống biển báo hiệu đường bộ được chia thành 5 nhóm cơ bản: biển báo cấm, biển hiệu lệnh, biển báo nguy hiểm và cảnh báo, biển chỉ dẫn, và biển phụ. Đặc biệt, tại các giao lộ trong thành phố, bạn cần quan sát kỹ các biển báo tốc độ, biển cấm rẽ trái/quay đầu, và biển chỉ dẫn làn đường để tránh vi phạm. Kỹ thuật quan sát hiệu quả là duy trì khoảng cách đủ xa để có thể nhìn rõ biển báo, giảm tốc độ khi đến gần giao lộ, và luôn chuẩn bị tâm lý xử lý theo hướng dẫn của biển báo thay vì dựa vào kinh nghiệm cũ.
Sử dụng xi-nhan đúng lúc
Sử dụng xi-nhan đúng lúc là kỹ năng quan trọng hàng đầu giúp đảm bảo an toàn giao thông và tránh vi phạm pháp luật khi lái xe trong thành phố. Về khoảng cách bật xi nhan, mặc dù luật không quy định cụ thể con số, nhưng để đảm bảo an toàn, bạn nên bật xi nhan trước khoảng 30m. Khi chuyển làn đường, bạn phải có tín hiệu báo trước khi chuyển làn và quan sát bảo đảm khoảng cách an toàn với xe phía trước, phía sau và hai bên. Nguyên tắc vàng là bật xi nhan sớm, duy trì liên tục và chỉ tắt sau khi hoàn tất việc chuyển hướng hoặc chuyển làn.
Quan sát gương chiếu hậu
Quan sát gương chiếu hậu là kỹ năng sống còn mà mọi tài xế phải thành thạo để đảm bảo an toàn tuyệt đối khi lái xe trong thành phố đông đúc. Để bao quát tình hình xung quanh một cách hiệu quả, bạn cần tạo thói quen quan sát định kỳ với tần suất trung bình 5-8 giây/lần ngay cả khi chạy trên đường bình thường, điều này giúp nắm bắt tình hình và kịp thời xử lý những tình huống bất ngờ. Kỹ thuật quan sát gương đúng cách bao gồm việc phân bổ tầm nhìn hợp lý giữa gương chiếu hậu và đường phía trước, đảm bảo không dành quá nhiều thời gian nhìn vào gương để tránh mất tập trung khỏi đường.
Khi chuyển làn hoặc chuyển hướng, bạn phải kết hợp sử dụng đồng thời cả ba gương (gương giữa và hai gương bên) để triệt tiêu điểm mù hiệu quả. Đặc biệt quan trọng, trước khi phanh gấp hoặc tăng tốc, người điều khiển cần có phản xạ nhìn nhanh qua gương chiếu hậu để lường trước các tình huống từ phía sau, tránh va chạm đuôi. Nguyên tắc vàng là luôn điều chỉnh gương chuẩn xác trước khi khởi hành: gương giữa phải nhìn thấy toàn cảnh kính chắn gió phía sau, gương bên trái và phải được chỉnh theo góc rộng để quan sát tốt nhất khu vực hai bên hông xe.
Tránh nóng vội và kiên nhẫn
Tránh nóng vội và kiên nhẫn là phẩm chất tâm lý quan trọng nhất quyết định sự an toàn khi lái xe trong môi trường đô thị đông đúc và căng thẳng. Theo nghiên cứu về an toàn giao thông, giữ tâm lý bình tĩnh giúp bạn có khả năng phán đoán nhanh chóng và phản ứng kịp thời trước các tình huống bất ngờ, từ đó hạn chế rủi ro tai nạn đáng kể. Trong giờ cao điểm hoặc khi tắc đường, bạn cần tham gia giao thông với thái độ bình tĩnh và tập trung, tránh những sao nhãng như nghe điện thoại hay ăn uống có thể khiến mất tập trung và gây nguy hiểm.
Khi gặp phải những lái xe khác chen đường, không nhường đường, hãy tỏ ra bình tĩnh, coi như họ mới lái xe và giảm tốc độ để đảm bảo an toàn, tuyệt đối không vì nóng giận mà hành động trả đũa. Kỹ thuật kiểm soát cảm xúc bao gồm việc hít thở thật sâu, thư giãn, lấy lại bình tĩnh và cố gắng không quan tâm đến xe đang làm mình khó chịu. Đặc biệt quan trọng, bạn cần hạn chế sử dụng còi vì việc bấm còi liên tục mang tính thúc giục và khiến các lái xe xung quanh mất dần sự kiên nhẫn. Duy trì sự tỉnh táo và tập trung bằng cách tuyệt đối không sử dụng rượu bia, chất kích thích, đồng thời thiết lập tư thế lái chuẩn và thoải mái để có thể phản ứng nhanh chóng khi cần thiết.
Nắm rõ tuyến đường trước khi khởi hành
Nắm rõ tuyến đường là kỹ năng cơ bản mà bạn cần thành thạo để đảm bảo an toàn khi lưu thông trong thành phố. Trước khi khởi hành, bạn nên lên lịch trình và xem trước tuyến đường sẽ di chuyển, tìm hiểu xem đâu là tuyến đường hay bị kẹt, đâu là tuyến đường dễ đi để có thể nhanh chóng chạy sang con đường khác khi gặp tình huống ùn tắc.
Việc nắm rõ lộ trình trước khi lái xe ô tô vào đường thành phố không chỉ giúp bạn tự tin hơn mà còn tránh được tình trạng phân tâm, lo lắng khi phải tìm đường trong lúc điều khiển xe. Đặc biệt, trong môi trường giao thông đông đúc với mật độ xe cao và có nhiều đường một chiều, cấm rẽ, cấm ô tô/xe máy đi vào, việc chuẩn bị kỹ lưỡng về lộ trình trở nên cực kỳ quan trọng. Bạn có thể sử dụng các công nghệ hỗ trợ đỗ và lái xe trong thành phố như GPS, bản đồ điện tử để lập kế hoạch tuyến đường tối ưu, đồng thời chuẩn bị sẵn 2-3 tuyến đường dự phòng phòng trường hợp tuyến chính bị tắc nghẽn. Khi đã nắm chắc lộ trình, bạn có thể tập trung hoàn toàn vào việc quan sát giao thông, tuân thủ biển báo và xử lý các tình huống bất ngờ thay vì phải băn khoăn về hướng đi.
Chú ý dừng đỗ xe
Chú ý dừng đỗ xe là kỹ năng quan trọng không thể thiếu khi lái xe trong thành phố, đòi hỏi bạn phải nắm vững các quy định pháp luật và biết cách nhận biết các vị trí an toàn. Khi dừng đỗ xe trên đường phố, bạn phải cho xe dừng, đỗ sát theo lề đường, vỉa hè phía bên phải theo chiều đi của mình với điều kiện bánh xe gần nhất không được cách xa lề đường, vỉa hè quá 0,25 mét và không gây cản trở, nguy hiểm cho người và phương tiện tham gia giao thông.
Quan sát biển báo là bước đầu tiên để xác định nơi được phép dừng đỗ, tuyệt đối không được dừng đỗ tại các vị trí nguy hiểm như bên trái đường một chiều, trên các đoạn đường cong và gần đầu dốc tầm nhìn bị che khuất, trên cầu, gầm cầu vượt, song song với xe khác đang dừng đỗ, nơi đường giao nhau và trong phạm vi 5 mét tính từ mép đường giao nhau. Đặc biệt trong thành phố, tuyệt đối không được dừng đỗ trên đường xe điện, miệng cống thoát nước, miệng hầm của đường điện thoại, điện cao thế, chỗ dành riêng cho xe chữa cháy lấy nước, và tại nơi có biển "Cấm đỗ xe" hoặc "Cấm dừng xe và đỗ xe".
Không sử dụng điện thoại
Không sử dụng điện thoại khi lái xe là quy tắc an toàn tuyệt đối được pháp luật Việt Nam nghiêm cấm và xử phạt rất nặng. Pháp luật nghiêm cấm hành vi dùng tay cầm và sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác khi điều khiển phương tiện đang di chuyển trên đường. Quy định này nhằm đảm bảo sự tập trung tuyệt đối của bạn khi tham gia giao thông, vì việc sử dụng điện thoại là nguyên nhân hàng đầu gây ra tai nạn do mất tập trung. Nếu gây tai nạn do sử dụng điện thoại bạn có thể bị phạt rất nặng. Ngoại lệ duy nhất được cho phép là gắn điện thoại lên giá đỡ và sử dụng Google Maps để định hướng mà không cầm và thao tác trực tiếp với thiết bị, nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn tuyệt đối. Bạn nên dừng xe ở nơi an toàn khi cần thiết sử dụng điện thoại hoặc sử dụng tai nghe Bluetooth để đảm bảo an toàn.
Những câu hỏi thường gặp
Dưới đây là ba câu hỏi thường được bắt gặp về chủ đề kinh nghiệm lái xe ô tô trong thành phố. Hãy cùng xem để giải đáp những thắc trong bạn nhé!
1
Bạn rất cần nắm Kỹ thuật lái xe trong thành phố vì khi lái xe trong đây sẽ khiến xe hao nhiều nhiên liệu hơn do phải thường xuyên dừng đèn đỏ hoặc do kẹt xe khiến các phương tiện di chuyển chậm chạp.
Vì thế kinh nghiệm giúp tiết kiệm nhiên liệu khi lái xe thành phố đó là cần hạn chế thốc ga đột ngột, cố gắng giữ đều chân ga. Trường hợp bạn dừng xe thường xuyên, hãy cài số về N thay vì phải đạp phanh liên tục.
Ngoài ra, bạn cũng không nên cố lái xe quãng đường dài khi bình xăng chỉ còn 1/4 vì khó tìm được trạm xăng gần nhất.
Nếu việc sử dụng xe hàng ngày không phải tải nặng thường xuyên, bạn nên chọn các động cơ có dung tích nhỏ, dưới 2.0L là đủ bởi vì dung tích động cơ càng nhỏ sẽ giúp xe tiết kiệm nhiên liệu.
2
Nếu bạn dự tính mua xe chạy dịch vụ thì nên ưu tiên chọn xe số sàn giúp tiết kiệm nhiên liệu, dễ sửa chữa và cảm giác lái tốt hơn.
Nhược điểm của xe số sàn là gây mỏi chân khi phải dừng đèn đỏ liên tục trong thành phố và tương đối khó lái với những người mới biết lái xe.
Còn xe số tự động với ưu điểm dễ lái, ít gây mỏi chân nhưng phí nuôi xe đắt hơn.
3
Trong thành phố thường sẽ không có nhiều chỗ đỗ xe, thường thì không gian đỗ xe phù hợp với những chiếc xe cỡ nhỏ.
Vì thế, nếu bạn xác định mục đích sử dụng ô tô chủ yếu đi lại nhiều và hàng ngày trong thành phố thì bạn nên ưu tiên chọn các loại xe cỡ nhỏ hoặc các xe có bán kính quay đầu nhỏ sẽ hạn chế việc xe bị trầy xước va quẹt.
Bạn có thể chọn các mẫu xe cỡ A như VinFast Fadil, Hyundai Grand i10 hay Kia Morning... hoặc các mẫu xe cỡ B, B-SUV như Hyundai Accent, Toyota Vios, Honda City, Ford Ecosport, Hyundai Kona...
