Phanh tay điện tử EPB là gì? Đặc điểm và cách sử dụng

Hiện nay, phanh tay điện tử EPB không còn quá xa lạ với đại đa số người sử dụng ô tô ở nhiều dòng từ phổ thông đến cao cấp. Dù vậy, chắc hẳn nhiều người lái vẫn bối rối chưa nắm bắt được cách sử dụng thành thạo hệ thống phanh ô tô này. Vậy, phanh tay điện tử là gì? Cấu tạo, cách thức hoạt động và hiệu quả ra sao?

Không cần phải lo lắng. Tất cả câu trả lời cho những thắc mắc trên sẽ được giải đáp cụ thể thông qua nội dung được tôi tổng hợp ngay bên dưới đây.

Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ đến bạn những thông tin cụ thể về phanh tay điện tử EPB là gì, cách thức hoạt động cùng nhiều vấn đề liên quan khác giúp cho quá trình lái xe trở nên an toàn dưới mọi tình huống.

1Phanh tay điện tử EPB là gì?

Phanh tay điện tử EPB (Electric Parking Brake) hay còn gọi là phanh đỗ xe điện tử là hệ thống phanh ô tô được điều khiển hoàn toàn tự động thay thế cho phanh tay cơ khí truyền thống. Chúng đang dần thay thế cho loại cần kéo truyền thống, thay vào đó người dùng chỉ cần sử dụng 1 nút bấm để kích hoạt phanh tay.

Khi quan sát, bạn sẽ dễ dàng nhận ra vị trí phanh tay điện tử của ô tô, được biểu thị bằng chữ P trong một vòng tròn gần khu vực cần số hay nằm ở bảng điều khiển taplo xe. Khi người lái bấm nút thông qua một cần gạt (vị trí được đánh dấu bằng chữ P trên xe), cặp mô-tơ điện sẽ được kích hoạt, hệ thống phanh sẽ tác dụng lực phanh lên bánh xe cho đến khi dừng hẳn.

2Cấu tạo của phanh tay điện tử EPB

Trên các dòng xe hiện tại của GM, Ford, Land Rover đều có hệ thống phanh tay điện tử sử dụng dây cáp. Ngoài ra còn phải kể đến các mẫu Jaguar X-Type, Lexus LS 460, BMW 5 và 7 Series, Z4,... Bộ truyền động của hệ thống EPB bao gồm một bộ kéo cáp phanh tay và một động cơ. Bộ điều khiển hệ thống nhận tín hiệu kích hoạt từ nút bấm phanh tay điện tử trong cabin rồi gửi thông tin đến motor cần điều khiển, cơ chế này chỉ áp dụng cho phanh tang trống ô tô.

Đối với xe Cadillac CTS, thì bộ chấp hành của phanh tay điện tử và bộ điều khiển được thiết kế lắp cùng một bộ và đặt ở khung xe phía sau. Còn bộ chấp hành EPB trên dòng Jaguar và Lincoln được lắp ở trong cốp phía sau hàng ghế sau, bộ điều khiển cũng nằm trong cốp gần vòm bánh xe trái.

Ở một số dòng xe Đức như Audi, Mercedes, Volkswagen thì hệ thống EPB lại có thiết kế khác. Cùm phanh ở bánh sau trang bị thêm một motor nhỏ và bánh răng giảm tốc. Bánh răng sẽ có nhiệm vụ làm tăng lực từ motor truyền đến và dùng lực này để đẩy piston phanh ra ngoài ép má phanh vào đĩa phanh.

Chính bởi cấu tạo phức tạp này mà quy trình bảo dưỡng và sửa chữa xế hộp thường trở nên phức tạp hơn. Ngoài ra, ở các dòng xe châu Âu thì hệ thống phanh tay điện tử EPB có thể bật tắt bằng máy chẩn đoán.

3Cách thức hoạt động của phanh tay điện tử EPB

Trong một số trường hợp người lái xe mới sẽ cảm thấy bối rối khi sử dụng phanh tay điện tử. Vậy cách thức hoạt động của hệ thống này là như thế nào và sử dụng sao cho hiệu quả?

Hiểu một cách đơn giản thì phanh tay điện tử áp dụng phanh điện thay vì hệ thống cơ khí. Nếu cần số ở vị trí khác P, thay vì phải kéo phanh tay như bình thường thì người lái chỉ cần đạp phanh rồi nhấn hoặc kéo nút P để kích hoạt hệ thống phanh. Lúc này đèn trên nút và đèn báo chữ P trên mặt taplo sẽ sáng lên.

Hệ thống phanh tay điện tử EPB bắt đầu sử dụng motor điện để tự động hãm phanh. Khi nhấn hay kéo nút, bạn sẽ dễ dàng nghe thấy âm thanh của cơ cấu trong bộ kẹp phanh. Điều này có nghĩa là xe đã được cố định chắc chắn và không di chuyển. Đây là một giải pháp tốt nhất nhằm hạn chế hậu quả từ việc người lái quên kéo phanh tay.

Khi nhả cần phanh, người lái sẽ phải nhấn bàn đạp phanh rồi nhấn cần điều khiển ở phần ký hiệu có chữ P. Nếu nhả phanh tay, đèn cảnh báo phanh tay sẽ tắt. Điều này giúp người lái tránh được nguy cơ xe bị trượt nếu quên đạp phanh. Nếu quên nhả phanh tay nhưng vẫn để chân ga thì hệ thống phanh tay điện tử sẽ kích hoạt chức năng mở khóa Unlock giúp tránh tình trạng bó hay khóa phanh nhằm bảo vệ hệ truyền động. Khi muốn dừng đỗ xe, bạn chỉ việc chuyển số về P, hệ thống sẽ tự động phanh.

Ngoài ra, theo nguyên lý hoạt động của hệ thống này thì thường phanh tay điện tử còn tích hợp tính năng giữ phanh tự động Auto Hold.

4Hiệu quả và lợi ích phanh tay điện tử EPB

Nhìn chung, phanh tay điện tử EPB là một hệ thống phanh hiện đại đang dần phổ biến hơn trên các tô tô hiện đại, mang lại nhiều hiệu quả và lợi ích cho người lái, có thể kể đến như:

• Một trong những lỗi thường gặp của những người mới lái xe là quên kéo hoặc hạ phanh tay khi dừng, đỗ xe. Đây là sai lầm có thể dẫn đến nhiều rủi ro, gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh. Phanh tay điện tử ra đời nhằm giúp người điều khiển phương tiện tránh rơi vào những tình huống như vậy.
• Phanh tay điện tử EPB thường an toàn hơn, hạn chế tình trạng bó kẹt phanh xảy ra ở phanh cơ khí. Điều này là do phanh tay điện tử không sử dụng các bộ phận cơ học như phanh tay cơ khí, vốn có thể bị mòn hoặc hư hỏng theo thời gian.
• Phanh tay điện tử có thể được kích hoạt bằng nút bấm hoặc cần gạt, giúp người lái dễ dàng sử dụng với thao tác đơn giản. Điều này đặc biệt hữu ích trong các tình huống đỗ xe trên dốc, khi người lái cần giữ xe đứng yên mà không cần phải sử dụng phanh chân.
• Phanh tay điện tử có thể được tự động kích hoạt khi xe dừng hoặc tay số ở vị trí P, giúp ngăn ngừa xe trôi. Điều này giúp giảm nguy cơ tai nạn do xe trôi khi đỗ xe.
• EPB không sử dụng các bộ phận cơ học như phanh tay cơ khí, do đó nó giúp giảm trọng lượng xe. Điều này có thể cải thiện hiệu suất nhiên liệu và giảm lượng khí thải.
• Phanh tay điện tử có thiết kế đơn giản và tinh tế, giúp tiết kiệm diện tích cũng như tăng tính thẩm mỹ cho nội thất xe nhờ cấu tạo hiện đại, sang trọng. Đặc biệt, EPB không tạo ra tiếng ồn khi được sử dụng.

5Các lỗi phanh tay điện tử thường gặp

Giống như những hệ thống điện tử khác thì phanh tay điện tử EPB vẫn có thể bị hư hỏng nếu dây dẫn hay mạch điện giữa công tắc, bộ điều khiển và cơ cấu chấp hành bị ngắn mạch hay hở mạch. Tính trạng phổ biến nhất đó là cầu chì bị cháy hay điện áp hệ thống thấp làm ngăn hệ thống EPB hoạt động một cách bình thường. Tuy nhiên, EPB cũng có thể gặp một số lỗi khác như:

• Phanh tay không thể nhả bằng tay hoặc tự động: Đây là lỗi thường gặp nhất của EPB. Nguyên nhân có thể là do động cơ điện bị hỏng, dây dẫn bị đứt hoặc hở mạch, công tắc phanh tay bị lỗi, bộ điều khiển có vấn đề,...
• Phanh tay bị kẹt: Lỗi này có thể xảy ra do động cơ điện bị kẹt, dây dẫn bị mòn hoặc vỡ, hoặc công tắc phanh tay bị lỗi.
• Thông báo lỗi trên bảng điều khiển: Các xe hơi ngày nay đều được trang bị hệ thống tự chẩn đoán và nếu có lỗi xảy ra với phanh tay điện tử thì hệ thống tự chẩn đoán sẽ ghi nhận mã lỗi và kích hoạt đèn báo phanh tay lỗi trên bảng đồng hồ taplo. Khi đó bạn biết được phanh tay của xe đang gặp vấn đề. Sử dụng một máy chẩn đoán sẽ giúp bạn đọc được mã lỗi này.

Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bạn nên đưa xe đến gara để kiểm tra và sửa chữa ngay lập tức. Không nên lái xe khi phanh tay điện tử bị hỏng, vì điều này có thể gây nguy hiểm.

6Lưu ý khi dùng phanh tay điện tử

Để sử dụng phanh tay điện tử EPB một cách hiệu quả, an toàn và giữ được tuổi thọ cao thì người dùng cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Khi sử dụng phanh tay điện tử, bạn không nên cho xe tiếp tục chạy khi đèn cảnh báo phanh tay đang sáng. Mặc dù lúc này chế độ mở khóa đã được kích hoạt, phanh tay điện tử có thể tự tắt khi xe chạy nhưng nếu điều này lặp đi lặp lại nhiều lần khi đang lái xe sẽ làm hỏng hệ thống phanh cũng như phanh truyền động.
• Thông thường, khi sử dụng phanh tay điện tử sẽ phát ra một số tiếng động lạ hoặc rung lắc nhẹ. Tuy nhiên, nếu chủ xe nhận thấy hệ thống phát ra tiếng ồn lớn và rung quá nhiều thì nên kiểm tra hệ thống ngay.
• Kiểm tra phanh tay thường xuyên để đảm bảo nó hoạt động bình thường. Bạn có thể thực hiện đơn giản bằng cách kéo phanh tay và đảm bảo rằng bánh xe không di chuyển.
• Mang xe đến gara để bảo dưỡng định kỳ theo khuyến nghị của nhà sản xuất. Bảo dưỡng định kỳ sẽ giúp giữ cho phanh tay điện tử hoạt động tốt và an toàn.
• Ngoài ra, phanh tay điện tử chỉ là một công nghệ an toàn nhưng cũng chỉ đóng vai trò hỗ trợ. Do đó, người lái không nên phụ thuộc hoàn toàn vào nó mà vẫn nên tự làm chủ tay lái để kịp thời xử lý những tình huống bất ngờ xảy ra trong quá trình lưu thông.

Với nhiều ưu điểm vượt trội, phanh tay điện tử EPB được các hãng sản xuất ô tô ưu tiên lựa chọn trang bị trên các dòng xe. Hy vọng với những chia sẻ trên sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích và hiểu rõ hơn về hệ thống phanh này. Nếu có bất kỳ vấn đề nào cần được tư vấn và giải đáp thêm, bạn vui lòng truy cập website DailyXe hoặc liên hệ hotline để được hỗ trợ nhanh nhất.

7Các câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về phanh tay điện tử EPB mà chủ xe có thể tham khảo: