Say xe là gì ? Tại sao say tàu xe ? Dấu hiện sau xe ? Bị say tàu xe làm thế nào ? Mẹo chữa say tàu xe ? Điều trị say tàu xe ? Say xe bị đau đầu - Say xe bấm huyệt nào ? Say xe có chữa được không ? 

Đây đều là các câu hỏi nhận được rất nhiều sự quan tâm của những ai thường xuyên di chuyển bằng phương tiện là ô tô, xe khách, tàu, máy bay… Đã rất nhiều lần bạn tìm hiểu giải pháp chống say tàu xe nhưng đều không hiệu quả khi áp dụng ? Tình trạng say xe càng diễn biến nghiêm trọng với bạn trong mỗi chuyến đi đường dài ? Bạn hoang mang chưa biết rõ tại sao thường xuyên mệt mỏi, đau đầu, say xe dù chuyến đi rất ngắn?

Đừng lo lắng ! Bài viết này là dành riêng cho bạn ! Tôi sẽ trả lời hết tất cả các thắc mắc ở trên về chủ đề say tàu xe. Thực tế cách trị say xe đơn giản hơn những gì bạn từng nghĩ trước giờ mà tính hiệu quả cực kỳ cao, ai cũng có thể làm được ngay !

Nghe thật khó tin đúng không ? Nhưng đó là sự thật, trọn bộ nội dung kinh nghiệm giúp bạn vượt qua hiện tượng say xe chỉ cách bạn vài cú lướt chuột.

Trong bài viết này, tôi sẽ giải thích say tàu xe là gì ? Lý giải vì sao có hiện tượng say xe ? Phân loại say tàu xe ? Dấu hiện chứng tỏ bạn đang say xe ?  Cách không say tàu xe ? Say tàu xe thì nên làm gì ? Cách trị say tàu xe đơn giản ?

Bạn đã sẵn sàng chưa ! Đi thôi !

Say xe là gì ?

Say xe hay còn gọi là say tàu xe, là cảm giác hình thành khi chuyển động cảm nhận trong tai, chuyển động cảm nhận ở mắt và cảm nhận ở cơ bắp xung đột với nhau. Khi đó, não bộ không thể xử lý tất cả các tín hiệu xung đột này, gây cho cơ thể cảm giác chóng mặt và buồn nôn.

Say tàu xe là một phản ứng bình thường trước những kích thích xảy ra khi đi tàu, đi xe, mà bản thân không thích nghi được. Say tàu xe bao gồm tất cả các loại vận chuyển như: say tàu biển, say ô tô, say tàu hỏa, say máy bay.

Mệt mỏi khi say xe
Mệt mỏi khi say xe

Nguyên nhân của say tàu xe

Những chuyển động bên ngoài được não cảm nhận bằng nhiều con đường khác nhau của hệ thần kinh bao gồm tai trong, mắt và các mô ở bề mặt cơ thể.

Khi cơ thể di chuyển một cách chủ động, chẳng hạn như đi bộ, tín hiệu từ các giác quan truyền được não bộ điều phối, xử lý.

Khi hệ thần kinh trung ương nhận được các tín hiệu mâu thuẫn với nhau từ các cơ quan thu nhận cảm giác: tai trong, mắt, thụ thể cảm giác trên da, cơ và khớp.

Não sẽ không thể hiểu tất cả các tín hiệu hỗn hợp, do đó gây ra các triệu chứng như buồn nôn và chóng mặt – đây là biểu hiện của tình trạng say xe.

Một số giả thuyết chỉ ra rằng khi ngồi trên thuyền hoặc xe ô tô và không nhìn ra ngoài cửa sổ, cơ quan cảm giác ở tai trong cảm nhận được chuyển động lên xuống, trái phải nhưng mắt lại nhìn cố định một điểm và cảm thấy như không có sự di chuyển nào. Chính vì sự mâu thuẫn giữa các tín hiệu này gây ra chứng say tàu xe.

Tóm lại, nguyên nhân của chứng say tàu xe là do bộ phận nhạy cảm giữ thăng bằng trong tai bị kích thích khác thường, hoặc do não bộ nhận tín hiệu từ mắt nhưng không đồng nhất với tín hiệu từ tai. Chẳng hạn, đi tàu mà không có cửa sổ: tai cho biết đang di chuyển, trong khi mắt thì cho cảm giác là không di chuyển).

Dấu hiệu của say tàu xe

Dưới đây là những dấu hiệu chứng tỏ bạn đang bị say xe:

  • Say xe mức độ nhẹ: bao gồm các triệu chứng như: buồn nôn, nôn, xanh tái, da nhợt nhạt, đổ mồ hôi, chảy nước dãi, mất ngon miệng, thở gấp, chóng mặt, lơ mơ
  • Say xe mức độ nặng bao gồm các triệu chứng như: đau đầu, khó chịu nhẹ, ngáp…

Ngoài ra còn có một số triệu chứng phổ biến khác như đổ mồ hôi, khó ở, cảm giác khó chịu chung…

Dấu hiệu buồn nôn say xe
Dấu hiệu buồn nôn say xe

Phân loại say tàu xe

Có 3 kiểu say tàu xe như sau:

1. Chuyển động cảm nhận được nhưng không nhìn thấy

Đối với loại này, chuyển động được cảm nhận bởi hệ thống tiền đình nhưng không có hoặc rất ít chuyển động được phát hiện bởi hệ thống thị giác. Loại này được gọi là say tàu xe trên mặt đất. Hiện tượng say xe, say máy bay, say sóng, say tàu lượn, mất phương hướng thực tế ảo và chóng mặt do quay tròn đều thuộc loại này.

2. Chuyển động được nhìn thấy nhưng không cảm thấy

Trường hợp này, chuyển động được cảm nhận bởi hệ thống thị giác, do đó chuyển động được nhìn thấy, nhưng hệ thống tiền đình không hoặc chỉ cảm nhận được rất ít chuyển động nhỏ. Đây được gọi là say tàu xe do mắt. Say không gian, mất phương hướng do phim ảnh, trò chơi video và các hình ảnh màn hình khác, và sự mất phương hướng thực tế ảo thuộc loại này.

3. Chuyển động được nhìn thấy và cảm thấy, nhưng cảm nhận thị giác và cơ thể khác nhau

Trường hợp này, cảm giác chuyển động trong hệ thống tiền đình không khớp với chuyển động được nhìn thấy. Điều này thường xảy ra trong môi trường mô phỏng trọng lực.

Cách chống say tàu xe

Về mẹo trị say xe, tôi sẽ gửi đến bạn trọn bộ phương pháp chữa say tàu xe gồm 2 phần:

  • Phần 1: Gồm 13 cách chống say tàu xe: Phần này sẽ được tôi trình bày trong nội dung dưới đây.
  • Phần 2: Cách trị say tàu xe đơn giản thông qua chế độ ăn uống: Xem chi tiết tại bài viết Say xe nên ăn gì ?  

Ở nội dung tiếp theo dưới đây, tôi sẽ liệt kê 13 phương pháp trị say tàu xe hiệu quả mà rất ít người biết.

1. Chủ động kiểm soát tình hình

Người lái thường gặp tình trạng buồn ngủ khi lái xe xảy ra rất phổ biến. Nhưng nếu nói về say xe thì người lái thường ít bị say tàu xe hơn hành khách trong cùng chuyến đi. Nguyên nhân là do não bộ người lái phải hoạt động để giúp điều khiển xe, từ đó dự đoán trước được chuyển động nên các tín hiệu truyền đi không bị mâu thuẫn với nhau.

Cả người lái, người ngồi ở vị trí ghế trước hay bên cạnh cửa sổ dễ dàng quan sát rõ mọi thứ đang diễn ra bên ngoài. Nhờ vậy giúp các giác quan cảm nhận sự di chuyển tốt hơn so với ngồi phía sau xe.

Do đó, nếu không thể thay đổi vị trí ghế ngồi, bạn hãy trò chuyện với người xung quanh để não bộ bị phân tâm khi xử lý các thông tin không đồng nhất. Bạn nên làm cho chỗ ngồi thật thông thoáng và tránh đọc sách trên xe.

2. Ngồi yên một vị trí

Bạn nên chọn vị trí ngồi ít bị tác động như ngồi ở giữa, qua khu vực cánh của máy bay là khu vực ổn định nhất. Nếu trên một con tàu thì những người ngồi ở khoang gần trung tâm thường sẽ ít bị ảnh hưởng hơn so với người ngồi ở khoang bên ngoài.

Bạn cần tránh quan sát cũng như tránh như tránh nghe bàn luận về những người bị say xe vì những điều tiêu cực này sẽ dễ khiến bạn có cảm giác nôn nao.

3. Cân bằng các tín hiệu cảm giác

Nếu bạn say sóng, cần nằm xuống để hệ thống cảm giác trong cơ thể trở cân bằng hơn. Còn khi ngồi trên xe du lịch, bạn nên ngồi ở những ghế trên hoặc gần cửa sổ sẽ giúp mắt nhận được các tín hiệu chuyển động tương đồng với hệ tiền đình tai trong. Khi các thông tin tiếp nhận từ các giác quan có sự đồng nhất sẽ giúp bạn dễ dàng giảm bớt triệu chứng buồn nôn.

4. Tự trấn an bản thân

Trước mỗi chuyến đi, bạn có thể tự động viên bản thân vượt qua chứng say tàu xe. Theo kết quả từ một nghiên cứu cho thấy một nhóm thủy thủ được tác động bằng lời nói rằng họ sẽ không bị say sóng đã mang lại hiệu quả.

Do đó, bạn hãy thử nói to rằng “Tôi sẽ không bị say tàu xe” hay những cách tương tự. Bạn cũng cần học kỹ thuật thở nhờ vào phản hồi sinh học cũng là cách giúp bạn vượt qua nỗi lo lắng này.

5. Tập luyện giải mẫn cảm

Liệu pháp giải mẫn cảm có tác dụng giảm thiểu, thậm chí chữa khỏi chứng say tàu xe. Hãy để bản thân tiếp xúc với các hoạt động khiến bạn có cảm giác say tàu xe trong thời gian ngắn, sau đó tăng thời gian lên lâu hơn.

Chẳng hạn như khi đọc hoặc nhìn thấy hình ảnh mô tả về những phương tiện giao thông mà bạn cảm thấy buồn nôn, bạn hãy đọc chúng trong 5 phút rồi đóng lại. Sau đó lặp lại trong một vài lần rồi tăng thời gian đọc lên dần dần. Cách làm này sẽ giúp cơ thể trở nên quen dần với những hoạt động này.

6. Dùng miếng dán cổ tay và rốn

Miếng dán này có hạt nhựa nhỏ sẽ giúp tạo áp lực lên cổ tay, nhờ đó sẽ giúp bạn không bị say xe. Bạn thực hiện phương pháp này bằng cách ấn nhẹ phần giữa hai dây chằng khoảng 3 cm và lùi về phía cùi chỏ. Dùng thêm một miếng cao giảm đau hoặc dán cao Salonpas vào rốn sẽ giúp giữ ấm cho vùng bụng.

Dùng miếng dán giảm cảm giác say xe
Dùng miếng dán giảm cảm giác say xe

7. Ngồi ghế trước

Để tránh bị tình trạng say tàu xe khi ngồi ô tô thì bạn nên ngồi càng xa phần đuôi xe càng tốt. Vì ở đó, tầm mắt của bạn sẽ xa hơn nên sẽ không bị tập trung vào những tình huống trên xe. Ngoài ra, ngồi ghế trước thường ít xóc hơn.

Ngồi ghế trước lưa chọn giảm say xe
Ngồi ghế trước lưa chọn giảm say xe

8. Áp dụng phương pháp bấm huyệt

Say xe bấm huyệt nào ? Say xe có chữa được không ? Thực tế còn rất nhiều tranh cãi về hiệu quả của bấm huyệt đối với chứng say tàu xe nhưng nếu muốn thì bạn vẫn nên thử. Vì như đề cập ở trên thì chỉ cần bạn thuyết phục được bản thân vượt qua chuyến đi mà không bị say xe thì sẽ giúp bạn mau chóng thoát khỏi tình trạng say tàu xe.

Một huyệt đạo dọc theo cổ tay có thể có khả năng giúp bạn nhanh chóng hết cảm giác say xe. Về cách xác định vị trí huyệt đạo này, bạn cần đặt 3 ngón tay (trỏ, giữa, đeo nhẫn) của bàn tay phải lên trên cổ tay trái, bắt đầu từ dưới nếp gấp. Huyệt này sẽ nằm dưới ngón trỏ, nếu cảm thấy 2 gân lớn dưới ngón tay là bạn đã tìm đúng vị trí huyệt.

Khi đó, bạn chỉ cần ấn ngón cái hoặc ngón trỏ vào huyệt đạo này trong 4-5 giây. Có thể làm với một bên cổ tay hoặc cả hai.

Nếu mang/ đeo các vật giúp tác động vào huyệt đạo như dây đeo cổ tay giúp tâm lý thoải mái hơn thì bạn cũng nên thử. Nhưng bạn cần chú ý không nên lãng phí tiền vào những thiết bị có nam châm được quảng cáo giảm nhẹ chứng say xe vì thực tế không có bằng chứng nào cho thấy từ tính có tác động lên triệu chứng say tàu xe.

9. Đừng nghĩ về say tàu xe

Triệu chứng say sóng sẽ tự biến mất hoàn toàn sau khoảng 3 ngày. Cơ thể con người có khả năng thích nghi với nhiều tình trạng khác nhau, kể cả việc mâu thuẫn xảy ra giữa các hệ thống cảm giác. Do đó cách không say tàu xe đơn giản, bạn có thể thoát được cơn say tàu xe bằng niềm tin của bản thân. Nếu con bạn bị say xe, hãy nói với chúng rằng tình trạng này sẽ biến mất sau 12 tuổi. Điều này có thể giúp đứa trẻ tránh khỏi nỗi sợ say xe khi đã trưởng thành.

10. Sử dụng tinh dầu

Bạn có thể sử dụng một trong các loại tinh dầu như hương gừng, oải hương, bạc hà… có khả năng giảm triệu chứng buồn nôn cực kỳ hiệu quả. Chỉ cần mua thêm một chiếc máy khuếch tán tinh dầu rồi cho tinh dầu vào sẽ giúp mùi hương tinh dầu lan tỏa khắp cabin xe.

Dùng tinh dầu hương thơm dễ chịu giảm say xe
Dùng tinh dầu hương thơm dễ chịu giảm say xe

11. Hít thở khí trời

Khi ngồi trên ô tô. để tránh hiện tượng say xe, bạn nên mở hé cửa sổ hoặc thậm chí dừng xe lại, bước xuống sẽ đi dạo vài vòng sẽ giúp bạn sảng khoái tinh thần và giảm dần tình trạng say xe. 

12. Nghe nhạc hoặc nói chuyện

Khi nghe nhạc hoặc nói chuyển sẽ khiến bạn bị phân tâm và không còn để ý đến cảm giác khó chịu đang có. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng nghe nhạc còn giúp bạn thoát khỏi cảm giác buôn nôn và các triệu chứng say xe khác.

Nghe nhac thư giãn khi đi xe
Nghe nhac thư giãn khi đi xe

13. Tập trung

Lưu ý khi lái xe trên đường cao tốc, khi bạn là hành khách ngồi sau xe, nếu bạn thường hay gặp tình trạng say xe thì bạn không nên nhìn phong cảnh xung quanh, bạn nên để mắt nghỉ ngơi hoặc nói chuyện với những người xung quanh.

Hy vọng với những chia sẻ mà DailyXe mang đến trong bài viết này sẽ thật sự hữu ích với bạn, giúp bạn không còn lo lắng trước mỗi chuyến đi, tự tin thoát khỏi tình trạng xay tàu xe !